"Hocam, oğlum gönlünü bir kıza kaptırmış. Gözü ondan başkasını görmüyor. Ancak, kız ve ailesi oğluma hiç uygun değil. Adım gibi biliyorum, evlenseler çok mutsuz olacaklar. Ne söylesek, ne anlatsak kâr etmiyor. 'Bu kızla evleneceğim' diyor, başka bir şey demiyor. Ne yapabiliriz? Kendimi çok çaresiz hissediyorum."
Bu cümleler, İstanbul’dan yazan akademisyen bir babaya ait. Oğlunu, âşık olduğu kızdan nasıl uzaklaştırabileceğini soruyor. Bu babayı dinlerken, aklıma geçenlerde bir TV programında kızlarını 'nitelikli bir dolandırıcı'nın elinden kurtarmak için mücadele veren bir anne ve baba geldi.
Adam, genç kızı kendisine âşık etmiş ve onu maddi ve manevi sömürmeye başlamış. Kız, âşık olduğu adama hayli yüklü bir para vermiş. Ancak kendisi 23 yaşında olunca ve kendi isteği ile kaçınca, yasal olarak kimse bir şey yapamıyor. Tek çare, kocası olan kişinin gerçekten bir sahtekâr olduğu konusunda kızın ikna edilmesi. Ama onlarca şahidin aleyhte konuşmasına karşı kız, bir türlü gerçeği göremiyor ve hala adamın kendisini çok sevdiğine inanıyor.
Adam, genç kızı kendisine âşık etmiş ve onu maddi ve manevi sömürmeye başlamış. Kız, âşık olduğu adama hayli yüklü bir para vermiş. Ancak kendisi 23 yaşında olunca ve kendi isteği ile kaçınca, yasal olarak kimse bir şey yapamıyor. Tek çare, kocası olan kişinin gerçekten bir sahtekâr olduğu konusunda kızın ikna edilmesi. Ama onlarca şahidin aleyhte konuşmasına karşı kız, bir türlü gerçeği göremiyor ve hala adamın kendisini çok sevdiğine inanıyor.
Peki, bu nasıl olabiliyor. Aşk, bir insanın gözünü gerçekten bu kadar kör edebilir mi?
Evet, edebilir. Çünkü aşkın, insanın beyindeki muhakeme yeteneğini çalıştıran bölümü etkisiz hale getirdiği bilimsel olarak ispatlandı. Konuyu araştıran Mısır asıllı İngiliz bilim adamı Prof. Dr. Semir Zeki'ye göre aşık olanlarda oksitosin ve vazopressin maddeleri fazla salgılanıyor ve bu da karşıdaki kişiye olan bağlılığı artırıyor. 'Aşıkken tamamen kör oluyor' ve aşık olunan kişinin olumsuzlukları beynin bu bölgelerinin çalışmaması nedeniyle görülemiyor, sadece iyi olana odaklanıyor.
Aşkın, gözleri kör eden bu özelliğini bilen sahtekarlar, özellikle genç kızları ve dul kadınları kendilerine âşık edip servetlerine el koyabiliyorlar. Çünkü onlar, aşığın neler yapabileceğini iyi çözmüşler. Onlar çok iyi biliyorlar ki aşık, sadece muhakemesini kaybetmiyor, sürekli aşığını mutlu etme düşüncesiyle hareket ediyor, aşığına karşı her türlü fedakarlığı yapmaya hazır hale geliyor. Prof. N. Tarhan, aşığın kim olduğunu tarif ederken bu noktaya dikkat çeker ve der ki, "sevdiğine delice bir tutkuyla bağlanan âşık onun için kendi çıkarını terk eder."
Bu durumdaki bir kişi, ruh bilimsel açıdan sağlıklı olmadığı için, onunla mantık çerçevesinde konuşmak da fayda vermez; ne nasihat tesir eder, ne de öne sürdüğünüz gerekçeler. Çünkü o bunların hiçbirini algılayacak durumda değil. Hedefe kilitlenmiştir, muhakemesi de yetersizdir.
Oysa anne-babalar yanlış birisine aşık olan çocuklarını kurtarmak için, sürekli olarak, karşı tarafın olumsuz özelliklerini anlatıp dururlar. Ancak hiçbir yararını göremezler.
Peki, anne babalar bu durumda ne yapmalıdırlar?
Öncelikle her aşk, aynı değildir. Burada sözü edilen aşk, halk arasında 'kara sevda' denilen aşktır ki, kişi karşıdaki kişiyi neden sevdiğine dair, hiçbir gerekçe getiremez. Bu birbirine aslında uygun olmayan iki kişinin veya tek kişinin diğerine aşırı ilgi ile odaklanmasıdır. Âşıklar birbirlerine uygun ise ve aile de bunu onaylıyorsa bu aşk, güzel bir duygudur, sevgi ve saygı ile kalıcı bir hale getirilebilir. Buna destek verilmelidir.
Eğer ani bir aşk söz konusu ise ve kişiler gerçekten birbirine uygun değilse, kişiyi bu yanlıştan döndürmek için yapılması gereken şeyler şunlar olabilir:
1-) Kişinin aşkını bitirme konusunda acele etmeyin! Büyük mücadelelere girişmeyin. Bu sabırla çözümlenecek bir konudur.
2-) Önce çocuğunuza karşı empati geliştirin. Yaşadığı şeyi onun açısından anlamaya çalışın. O, seviyor, seviliyor ve bundan dolayı bulutların üstünde uçuyordur. Bu onun için harika bir duygudur. Bunu kavramadan, ona yardımcı olamazsınız.
3-) Eleştirmekten kaçının. Onun yaptıkları ve kararları ne kadar saçma olursa olsun eleştirmeyin.
4-) Mantıklı gerekçelerle onu ikna etmek yerine, aşkın ne olduğu ve kişiyi nasıl değiştirdiği konularında farkındalık oluşturun. Özellikle aşkın kişinin muhakemesini nasıl körelttiğini ve olumsuzlukları görmesini nasıl engellendiğini anlatın. Günde kaç defa onu düşündüğünü ve zamanının ne kadarını ona harcadığını sorarak farkındalığını artırın.
5-) Kişiye acele karar vermemesini tavsiye edin. Aşık olduğu kişi ile evlenmesine bütün bütün karşı çıkmaktansa zamana yaymakta büyük fayda var. Çünkü yine bilim adamlarına göre, aşık olunma sürecinde beyinde değişen kimyasal reaksiyonların da bir ömrü vardır.
